Ngành điều lần đầu tiên rơi vào tình thế nhập siêu khủng

Theo Số liệu thống kê của Tổng Cục hải quan, xuất khẩu điều tháng 5 đầu năm nay đạt gần 53 ngàn tấn, với 324,5 triệu USD. Cộng dồn 5 tháng đạt 214.397 tấn, trị giá 1,27 tỷ USD, so với cùng kỳ tăng 17,2% về lượng và tăng 3,8% về kim ngạch.

Hoa Kỳ, Trung Quốc và Hà Lan vẫn là 3 thị trường xuất khẩu hạt điều lớn nhất của Việt Nam, chiếm thị phần lần lượt là 28,7%, 14,42% và 12,51% tổng giá trị xuất khẩu hạt điều.

Do giá xuất khẩu điều 5 tháng đầu năm giảm trên 11% nên kim ngạch tăng không tương xứng với khối lượng.

Trong 5 tháng đầu năm nay lượng điều xuất khẩu vào thị trường Mỹ giảm mạnh so với cùng kỳ nhưng vẫn là thị trường số 1 của ngành điều, đạt 61.547 tấn, trị giá 338 triệu USD, giảm 8,25% về lượng và giảm 25,06% về kim ngạch.

Tại Trung Quốc, 5 tháng qua xuất khẩu điều vào thị trường này tăng hơn 76% về lượng đạt 30.931 tấn, và tăng 2,2 lần về trị giá đạt gần 260 triệu USD so với cùng kỳ năm ngoái. Xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc tăng trưởng tốt nhờ sức mua của thương nhân Trung Quốc tốt hơn năm ngoái và khách hàng mua nhiều sản phẩm rang muối hạt to và nhân điều trắng hạt nhỏ.

Đối với Hà Lan, xuất khẩu điều sang thị trường này đạt 26.831 tấn trị giá 126,46 triệu USD, tăng 18,4% về lượng nhưng giảm 18,6% về kim ngạch, do giá xuất khẩu giảm mạnh.

Theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), giá xuất khẩu bình quân hạt điều tháng 5 ước đạt 6.164 USD/tấn, tương đương so với tháng 5/2020. Tính chung 5 tháng đầu năm, giá xuất khẩu bình quân hạt điều ước đạt 5.953 USD/tấn, giảm 11,4% so với cùng kỳ năm 2020.

Theo Hiệp hội Điều Việt Nam (VINACAS), giá nhân điều giảm do nhu cầu mua hàng của nhà nhập khẩu giảm, trong khi các doanh nghiệp có nhu cầu bán ra nhiều.

Bên cạnh đó, nhà nhập khẩu nhận định sản lượng điều thô trên thế giới không giảm so với năm ngoái như những thông tin đưa ra trước đây, cùng với cước tàu có thể sẽ tăng thêm 2000 – 3000 USD/cont 20 feet nên việc thiếu container vẫn có thể xảy ra, khiến họ dè dặt hơn trong việc nhập thêm hàng.

Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, lượng hạt điều nhập khẩu trong tháng 5 đạt 271,731 nghìn tấn, trị giá hơn 386 triệu USD, cộng dồn 5 tháng đầu đạt hơn 1,4 triệu tấn và hơn 2,2 tỷ USD, tăng hơn 247% về lượng và tăng 281% về giá trị so với cùng kỳ năm 2020.

Lượng điều nhập khẩu trong 5 tháng đầu năm nay đã vượt nhập khẩu cả năm ngoái (216.330 tấn) và cả năm 2019 (175.000 tấn).

Ngành điều lần đầu tiên rơi vào tình thế nhập siêu khủng, trong đó Campuchia, Tanzania và Bờ Biển Ngà là 3 thị trường cung cấp hạt điều chính cho Việt Nam, chiếm 92,1% thị phần.

Đáng chú ý nhất là lượng nhập khẩu từ Campuchia, 5 tháng đầu năm, nhập hơn 939 triệu tấn, tương đương hơn gần 1,6 tỷ USD, tăng 395% về lượng, tăng 550% về giá trị so với cùng kỳ năm 2020, chiếm gần 66% tổng lượng nhập khẩu điều của cả nước. VINACAS phải bất ngờ về sự tăng trưởng nhập khẩu điều bất thường từ thị trường này, vì vậy, sẽ rà soát lại trong các doanh nghiệp hội viên và làm việc với hải quan để làm rõ số liệu từ Campuchia.

Nhập khẩu điều thô tăng, làm dẫn đến giá thu mua hạt điều tươi tại thị trường trong nước đang biến động giảm.